Khan: Strategisch landjepik in het Mongoolse rijk

Khan is een bordspel dat bij ons thuis vaak op tafel komt, maar wat ik door de uitgebreide regels niet snel zal uitkiezen voor een spelletjesavond. Toch behoort dit spel zeker tot mijn favorieten. Khan is de ideale combinatie is van strategie en interactie. Bovendien is de vormgeving om van te houden.

Landjepik in het Mongoolse rijk

De Grote Khan regeert vanuit de hoofdstuk Karakorum. Hij stuurt zijn beste generaals op pad om meer gebieden te veroveren voor de leider van de Mongolen. Het is jouw taak om de acht verschillende heersers te verdrijven. Vervolgens moet je proberen zoveel mogelijk waardevol land te veroveren. De generaal die zijn taak het beste vervult, wordt verkozen tot de nieuwe grote Khan.

Het doel van het spel is om zoveel mogelijk gebieden binnen te vallen door het plaatsen van yurts en vervolgens deze gebieden te veroveren door middel van veroveringstegels. Elke veroveringstegel levert een speler punten op. Hoe groter de tegel, hoe meer punten dat zijn. Aan het einde van het spel krijgt de speler met het grootste aaneengesloten gebied bovendien extra overwinningspunten. Wie in totaal de meeste punten heeft wint het spel.

Heersers verdrijven

In het spel krijg je niet alleen te maken met je directe (menselijke) tegenstanders, maar ook met acht verschillende heersers. Deze heersers worden vertegenwoordigd door de gekleurde pionnen op het speelbord. Elke speelbeurt begint met het verdrijven van een heerser.

Hoe gaat dit in zijn werk? Je draait de bovenste kaart van de trekstapel om en legt hem open op de aflegstapel. De kaart geeft aan welke heerser verdreven wordt in welke richting. Je verplaatst de bijbehorende pion naar het eerste lege vakje in de aangegeven richting. Tot slot leg je een neutrale yurt op het vakje waar de heerser vandaan kwam.

Invallen

De kaarten die gebruikt worden om te bepalen welke heerser zich waarheen moet verplaatsen, dienen daarnaast ook een ander doel. Dezelfde kaarten worden gebruikt als handkaarten, waarvan je als speler er altijd maximaal vier in handen mag hebben.

Door een handkaart te spelen kun je een land invallen. Als je een kaart speelt met één van de zes landschappen (bergen, ijs, toendra, zandwoestijn, rotsige woestijn of tropisch regenwoud), mag je in dit gebied een yurt van je eigen kleur plaatsen. Je hebt ook kaarten die je een plekje geven langs het water of aan de rand van het spelbord. Natuurlijk is er ook een joker.

Veroveren

Wanneer je verschillende bieden ingevallen hebt, is het tijd om te gaan veroveren. Je pakt een veroveringstegel of brug uit de voorraad en plaatst deze over de Yurts. Je mag gerust een neutrale yurt of die van een tegenstander bedekken, zolang jij in totaal maar de meeste yurts in het bedekte gebied hebt liggen.

Met als doel: zoveel mogelijk land jezelf toe eigenen door veroveringstegels te plaatsen. Je krijgt hiervoor punten – het aantal staat op de tegels – en ook voor het grootste aaneengesloten gebied kun je punten verdienen.

Speciale acties

Ook zijn er nog een aantal speciale kaarten in het spel, die aan het eind van de beurt gespeeld mogen worden. Dit zijn kaarten die je bijvoorbeeld een extra actie geven, je eigen yurts beschermen, neutrale yurts beschermen of een veroveringstegel of brug reserveren.

In mijn persoonlijke ervaring worden deze kaarten maar weinig gebruikt in het spel, maar dat hangt misschien ook af van je medespelers. Sowieso zijn er maar een aantal van deze kaarten in het spel, dus is het belangrijk om ook tactisch te kijken wanneer ze het best ingezet worden.

Mijn oordeel

In eerste instantie lijkt Khan misschien een ingewikkeld spel. Bij de eerste keer spelen zul je de handleiding waarschijnlijk een aantal keer moeten raadplegen. Maar hoe vaker je het speelt, hoe eenvoudiger de regels blijken te zijn. Vanaf dat moment kun je je volledig toeleggen op strategie.

Dit is een ontzettend mooi vormgegeven spel, waarin strategie van groot belang is. Een potje duurt algauw 60 minuten, maar voor mij is dat wel 60 minuten plezier. Ik zou dit spel zeker aanraden voor gemiddelde en gevorderde spelers. Het lijkt me echter niet geschikt als familiespel of voor mensen die geen ervaring hebben met strategiespellen.

Mijn enige puntje van kritiek is de doos. Voor zo’n duur spel vind ik het erg jammer dat je alle verschillende onderdelen gewoon los in de doos moet leggen. Graag had ik een onderverdeling in vakjes gezien.